Historia Wyśmierzyc
Historia Wyśmierzyc - najmniejszego miasta w Polsce
Wiek XIV
12 grudnia 1338 r. - książę czerski Trojden I podpisał dokument na mocy którego przekazał kilka wsi nadpilickich (m.in. Wyśmierzyce) na własność zakonu benedyktyńskiego Św. Wojciecha w Płocku.
1378 - arcybiskup gnieźnieński Jan Suchywilk udzielił zezwolenia na powstanie parafii wyśmierzyckiej.
Koniec XIV wieku - Wyśmierzyce otrzymują prawa miejskie (dokładna data nie jest znana).
Wiek XV
Z tego okresu pochodza 2 wzmianki o mieście:
1428 - w poczet studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego został przyjęty Mikołaj, syn Andrzeja z Wyśmierzyc
1465- proboszczem wyśmierzyckiej parafii został Stanisław Kłonica -późniejszy kandydat na opata w Płocku.
Wiek XVI
1521- Wyśmierzyce wraz z miastem Liwem zostały zobowiązane do przygotowania wozu wojennego z związku ze zbliżającą się wojną zTurcją
1521- sporządzono spis posiadłości i dochodów kościoła parafialnego. Z dokumentu wynika, że w mieście istnieje drewniany kościół a proboszczem jest Jan z Ośnicy. Do parafii należą następujące wsie: Redlin, Kożuchów, Błeszno, Olszowa, Grzmiąca i Las.
1566- sporządzenie opisu granic między miastem Wyśmierzyce należącym do mieszczan a gruntami kościelnymi.
Wiek XVII
1657- najazd wojsk siedmiogrodzkiego księcia Jerzego II Rakoczego, który niszczy doszczętnie miasto.
30 maja 1658 - opat płocki ks. Tomasz z Rupniewa Ujejskiego wydał przywilej, który miał być pomocą przy odbudowie miasta- każdy kto się osiedlił w Wyśmierzycach został zwolniony z wszelkich opłat i podatków przez okres jednego roku.
1669 - wojewoda krakowski Aleksander Michał Lubomirski wezwał szlachtę oświęcimską i zatorską do Wyśmierzyc na pospolite ruszenie, w którym brał udział Jan Chryzostom Pasek. Obozowanie pod miastem naraziło mieszkańców na olbrzymie szkody, dlatego nowy król Michał Korybut Wiśniowiecki ogłosił przywilej zwolnienia miasta z wszystkich możliwych oplat i podatków na okres 4 lat.
Wiek XVIII
Druga polowa XVIII wielu to okres najwyższej koniunktury gospodarczej dla miasta. Odbywają sie tu cotygodniowe targi, 4 jarmarki roczne i dwa razy w roku 2-tygodniowe jarmarki specjalne.
1794- w czasie powstania kościuszkowskiego w pobliżu Wyśmierzyc stacjonowało wojsko narodowe, a Naczelnik Tadeusz Kościuszko był w Grzmiącej i Przybyszewie.
1795 - zaborcy austriaccy zajęli miejscowe dobra na rzecz skarbu państwa.
1798 - pierwszy zachowany spis mieszkańców Wyśmierzyc - właścicieli godpodarstw rolnych.
Wiek XIX
1808 - Ausriacy sprzedali na licytacji w Radomiu Wyśmierzyce Józefowi Teodorowi Makomaskiemu. który przejął folwark pobenedyktyński sadząc,że również ziemie należące do miejscowych mieszczan są jego własnością. Powstał dlugotrwały konflikt, który trwał kilkanaście lat.
1809 - Wyśmierzyce zostają włączone do departamentu radomskiego, który jest częścią Księstwa Warszawskiego.
1860 - spis ludności. Z dokumentu wynika, że w Wyśmierzycach mieszkało 1137 osób, istniało 137 domów drewnianych i 2 murowane (plebania i organistówka), 2 sklepy z towarami łokciowymi, 1 karczma-zajazd, 3 piwiarnie, 2 piekarnie, 1 jatka, 3 wiatraki. Dwustu mieszkańców było właścicielami gospodarstw rolnych a 64 rzemieślnikami. Istniało 7 ulic: Białobrzeska, Rynek, Kościelna, Długa, Poświętne i Wygon.
1869 - Wyśmierzyce utraciły prawa miejskie.
Wiek XX
1922 - przywrócenie praw miejskich. Pierwszym burmistrzem został Bronisław Wasiłkowski, aptekarz.
1939-1945 - lata okupacji to okres łapanek i wywozu młodzieży do Niemiec, czas prześladowań, represji i rozstrzeliwań.